Εκεί λοιπόν που διαβάζουμε την «Ιδανική Πολιτεία» του Πλάτωνα,
ξάφνου γύρω στο 7ο κεφάλαιο βρίσκουμε την αλληγορία του μύθου της
Σπηλιάς. Κάποιοι δεν τη γνωρίζουν, καλό είναι να ρίξουν μια ματιά. Αυτοί που τη
γνωρίζουν, καλό είναι να μη τη ξεχνούν!
Μας λέει ο Πλάτωνας, μέσα από αυτό το μύθο, ότι οι άνθρωποι ζούμε
μέσα σε μια σπηλιά. Είμαστε καθισμένοι και αλυσοδεμένοι χειροπόδαρα. Δεν
μπορούμε να κοιτάξουμε ολόγυρα… μόνο ευθεία! Δεν μας πειράζει όμως αυτό γιατί
από μωρά παιδιά είμαστε έτσι, το έχουμε συνηθίσει!
Μέσα στη σπηλιά δεν είμαστε μόνοι μας. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι
άνθρωποι που περιφέρονται γύρω μας, οι οποίοι προφανώς δεν είναι αλυσοδεμένοι
χειροπόδαρα και ο Πλάτωνας τους ονομάζει
«Φύλακες». Η δουλειά τους είναι να εποπτεύουν μην τυχόν και κάποιος κοιτάξει
αριστερά ή δεξιά… ή ακόμα χειρότερα να προσπαθήσει να σπάσει τις αλυσίδες.
Στη σπηλιά δεν υπάρχει πίσσα σκοτάδι. Υπάρχει στο πίσω μέρος και
ψηλά μία έξοδος, όπου από εκεί εισχωρεί
το φως του ήλιου, το οποίο εκμεταλλεύονται οι Φύλακες για να μπορέσουν με
διάφορα αντικείμενα να δημιουργήσουν σκιές. Οι σκιές προβάλλονται ευθεία
μπροστά μας σε μία μεγάλη επιφάνεια, όπως προβάλλεται μία ταινία στο σινεμά
σήμερα… Βλέπουμε τις σκιές και θεωρούμε
ότι βλέπουμε αληθινά είδωλα. Αυτά είναι που βλέπουμε από παιδιά, αυτά
πιστεύουμε και αυτά φροντίζουν οι φύλακες να πιστεύουμε.
Κάποιοι όμως από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους είναι ανήσυχοι και
κάτι μέσα τους λέει ότι πρέπει να υπάρχει και κάτι άλλο εκτός από αυτά που
παρουσιάζονται. Προσπαθούν να ξεφύγουν από τα δεσμά αλλά οι φύλακες είναι εκεί
για να τους καθησυχάσουν, ώστε να παραμείνουν στις θέσεις τους. Κάποιοι δεν τα
παρατάνε και βρίσκουν τρόπους να σπάσουν τελικά τα δεσμά. Από ‘κει κι έπειτα
αρχίζει η πορεία ανάβασης προς την έξοδο! Δεν είναι εύκολο να περάσουν
απαρατήρητοι από τους φύλακες κι έτσι είναι αρκετά προσεκτικοί στα βήματά τους.
Οι άνθρωποι αυτοί συναντάνε αρκετές δυσκολίες μέχρι να φτάσουν
στην έξοδο. Εκτός από τους φύλακες που έχουν να αντιμετωπίσουν, έρχονται
αντιμέτωποι και με τον ίδιο τους τον εαυτό. Δεν είναι σίγουροι για την επιλογή
τους, με αποτέλεσμα να αμφιβάλουν αν
αυτός ο ανηφορικός δρόμος που οδηγεί προς την έξοδο… είναι αληθινός. Οι
άνθρωποι που έχουν ξεπεράσει αυτές τις αμφιβολίες, αντιμετωπίζουν άλλες
δυσκολίες. Όσο φτάνουν προς την έξοδο και το φως του ήλιου γίνεται πιο δυνατό
δεν αντέχουν να το κατανοήσουν και «τρελαίνονται». Δεν πιστεύουν σ’ αυτό που
βλέπουν, αφού οι φύλακες είχαν φροντίσει να ποτίσουν το κεφάλι τους με τις σκιές…
Υπάρχουν όμως κάποιοι άνθρωποι που καταφέρνουν να περάσουν και από
αυτές τις δυσκολίες. Γνωρίζουν ότι είναι δύσκολο να συνηθίσουν στο φως και ότι
θα τους πάρει χρόνο, όπως όταν ξυπνάμε το πρωί και δυσκολευόμαστε να ανοίξουμε
τα μάτια μας.
Αυτοί οι άνθρωποι είναι εκείνοι που καταφέρνουν να βγουν από τη
Σπηλιά. Γύρω τους υπάρχει η φωτεινή πραγματικότητα. Γεύονται τον αέρα, μυρίζουν
τη Ζωή. Είναι γαλήνια η στιγμή αυτή όσο καμία άλλη. Μπορούν να μείνουν εκεί για
πάντα, έχουν αυτή την επιλογή…
Αλλά…
Δεν το κάνουν! Κοιτάζουν πίσω τους και βλέπουν τη σπηλιά. Δεν
μπορούν να αφήσουν τους ανθρώπους εκεί. Έτσι κάποιοι ξαναγυρνάνε πίσω για να
μπορέσουν να βγάλουν από τη Σπηλιά όσους πιο πολλούς μπορέσουν. Καταστρώνουν
σχέδιο για να περάσουν από τους φύλακες απαρατήρητοι και το καταφέρνουν.
Η μεγαλύτερη δυσκολία που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι με τους
ίδιους τους ανθρώπους. Προσπαθούν να τους εξηγήσουν ότι είναι δεμένοι και
καθηλωμένοι σε κάτι ψεύτικο. Προσπαθούν να τους εξηγήσουν ότι μπορούν να
σπάσουν τις αλυσίδες και ότι αν τους ακολουθήσουν μπορούν να τους οδηγήσουν
προς την έξοδο. Κάποιοι τους «ακούνε».
Κάποιοι άλλοι όμως δεν τους πιστεύουν. Τους αποκαλούν ψεύτες ή τρελούς και κάποιους…
τους «καίνε»!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου